Adıge Cumhuriyeti Başı Federasyon Konseyi telekanalı ‘RF-Birlikte’ çalışanı ve program sunucusu Tatyana Stradubova’ya demeç verdi.
-Cumhuriyetin ekonomik alanlarda iyi yönde başarıları olduğu hakında bilgi sahibiyiz. Cumhuriyete yapılan federal yardım ödeneğini cumhuriyetin iki kat azalttığınızı biliyoruz. Bunu sağlayan ne gibi gelirler elde ettiniz?
— Yardım desteğinin iki kat azaltılmasını sağlamak ve bunun yanısıra kalkınmanında artışını temin etmek için çalışmaları sadece organize etmek yeterli olmaz. Bu konuda finans alanında büyük bir disiplin sergilemeli, başlıca evrakları düzgün, üzerinde derin düşünülmüş bir şekilde oluşturmak gerekir ve ayrıca bütçe gelirlerinin kullanımının da daha verimli olmasını sağlamak gerekiyor. İşte tüm bunlar ulaştığımız bu sonucu sağlayan çalışmalarımızın ana kökleridir.
Günümüzde cumhuriyetimizin finansal alanlarda istikrarlı olduğunu belirtiyoruz. Ekonomik işlerde var olan zorluklara rağmen Adıgey Cumhuriyeti mülklerin idaresi konusunda bölgeler arasında ön sıralarda yer alıyor.
Sayılarla ifade edecek olurasak 2007 yılında bütçemizin yüzde 61,1’i merkezden yapılan yardım ödeneğiyle temin ediliyorken bu oran 2015 yılında yüzde 38,2’ye düşürüldü.
Merkezi yardım ödeneğinin bütçe payının düşürülmesinde bütçemizin kendi gelirlerinin arttırılmasını sağlamış olmamız yatıyor.
Örneğin 2007 yılı ile 2015 yılı arasında 4,3 kat artış gösterildi, başka bir şekilde ifade edecek olursak 9,9 milyar ruble artış oldu. Krizin olduğu 2015 yılında dahi artışlar 2014 yılı ele alındığında 634,6 milyon rublelik artışla yüzde 6,9 oranında daha fazla oldu. Bu alanda Adıgey Güney Federal Bölgesinde yer alan idari birimlerde birinci sıraya yükseldi.
Bu arada şunuda belirtmem gerekir, Adıge Cumhuriyetine yapılan federal yardım ödeneğinin cumhuriyetce 2009 yılından itibaren azaltılmaya başladığıdır.
— Bütçenin oluşturulmasında sorunlarla karşılaşıyormusunuz?
— 2016 yılının bütçesinin oluşturulması daha zorlu gerçekleştirildi. Fakat sosyal alanlarda kısıtlamalara gitmeme konusuna özen gösterdik. Gelirlerde belirli kalemlerde 2,3 milyar ruble kadar düşüşe karşın harcamalarda 2,5 milyar rublelik kısıtlamaya gittik.
Ülkenin içinde bulunduğu ekonomik şartlar altında Adıgeyde Rusya federasyonunun diğer bölgeleri gibi vergiye dayalı ve diğer kalemlere dayalı gelirlerinin artışında görülen yavaş hareketlenmeyle karşı karşıya.
Son dokuz yılda her yıl yaklaşık ortalama yüzde 18 oranında büyüme olmasına rağmen 2016 yılı bütçesini 2015 yılı bütçesine kıyasla yüzde 2 oranında dahi arttırma olanağı oluşturamadık.
— Adıgey ziraat bölgesi, geçtiğimiz yıl verimli ürün elde ettiniz. Bu yıl durumunuzun nasıl olacağını bekliyorsunuz bu konuda umut verici ne gibi beklentileriniz var?
— 2015 yılında tarımsal üretim girdisi 19,4 milyar rubleye ulaştı. Bu 2014 yılı ile kıraslandığında yüzde 6,9 oranında daha fazla. 2015 yılı sonu değerlendirmelerinin ortaya koyduğuna göre bu konuda da Adıgey Güney Federal bölgesi içinde birinci geldi.
Tahıl ve tahılımsı kültürlerde 638,9 bin tonluk üretim elde edildi. Bu miktar 2014 yılında elde edilenden 95,5 bin ton daha fazla. Bu yılda 2015 yılından daha az miktarda olmamak üzere ürün hasad etmeyi umuyoruz. Bu konuda güvendiğimiz şey ise işlediğimiz arazi miktarında gösterilen artıştır.
Cumhuriyetimizde kış ekimi yapılan arzilerin miktarı bu yıl itibariyle 97,5 bin hektar ile 2015 yılından 2,5 bin hektar daha fazla. Bahar ekimi yapılan araziler ise 47,5 bin hektara ulaştı ve bu 2015 yılından 0,8 bin hektar daha fazla. Tüm bunlar bu sene 2015 yılındaki hasadımızdan daha fazla ürün elde edeceğimizi ummamıza vesile oluyorlar.
— Çeşitli sektörlere yatırımsal katkılarınız daha fazla oluyor mu?
-Şimdilik enbaş meyvecilik alanına yatırımsal yönelimlerde bulunuyoruz. 2008 yılından itibaren bu sektörle daha aktif çalışmaya başladık. 8 yıl içerisinde Adıgeyde 1,3 bin hektara meyva ağacı dikimini temin ettik bunun 700 hektarı kısa sürede gelişen ağaç cinslerini içeriyor. Bu konu ile birlikte sürdürülen çalışmalar arasında meyva stoklanacak tesislerin yapılmasıda yer alıyor. Bu konuda yoğun yatırımcı desteği sağlanıyor. 2 yıl içerisinde aynı anda 12 bin ton meyvanın saklanabileceği 12 kadar tesis kurmayı amaçlıyoruz. Bu alanda yapılması gereken yatırım 600 milyon rubleyi aşacak miktarda.
Bunların yanısıra Cumhuriyetimizde 30 bin ton kapasiteli toptan satış merkezi yapımına da başladılar. Buraya 1,5 milyar rublelik yatırım yapılacak.
Patates, sebze yetiştirilecek ve stoklanacak tesislerin seraların yapımı konusunda da yatırımcı arayışı içerisindeyiz.
2007 yılından başlayarak cumhuriyet ekonomimize yatırmcılar 140 milyar rubleye ulaşan rakamlarda yatırım yaptılar. Günümüz itibariyle ise Adıgeyde 60 yatırım projesini yürüten yatırımcılar toplamda 70 milyar rubleyi aşkın yatırım içerisindeler.
— Sosyal Alanlarda cumhuriyettin durumu nasıl?
— Bunu ifade edecek olursak Cumhuriyetimiz bütçesindeki harcamaların çoğu, yüzde 70’i sosyal alanları kapsıyor. Ekonomik bağlamda çeşitli zorluklarla karşılaşıyorsak dahi halka zamanında ve ihtiyaçları olduğu üzere sosyal yardımları hem parasal hemde indirimler şeklinde yapıyoruz, bu konuda hem federal bütçeden hemde cumhuriyet bütçesinden yararlanıyoruz.
Misalen, bu yılın ilk aylarından günümüze kadar olan sürede sosyal alanlarda yaptığımız harcamaların indeksasyonuna göre döneme düşen payın yüzde 7’si federal bütçeden yüzde 4,5’i cumhuriyet bütçesinden temin edildi.
2015 yılında ‘Anne destek kapitali’ çerçevesinde 1042 kişiye 50’şer bin rubleden toplamda 52 milyon ruble verildi.
2007 yılından 2015 yılına kadar olan dönemde köylerde 330 kilometre uzunluğunda doğalgaz borusu döşendi. İçme suyu borusu olaraksa aynı dönemde 291 kilometre döşendi.
28 yeni Ana-sağlık ebe ocağı yapıldı.
Genç aileler ve köylerde hizmet veren genç uzmanlara, 255 kişiye 16,6 bin metrekare kadar konut tahsis edildi.
— Bu yıl itibariyle cumhuriyetde üstlenilen ana vazifeler nelerdir?
— Bizim üstlendiğimiz ana vazifemiz, cumhuriyetimizin sahip olduğu ekonomik ve sosyal stabilesinin gelecekte daha ileriye taşınmasıdır.
Bu yılın sonuna kadar üzerimizden krizin etkilerinide atarak işlerimizi ilerletmeye çalışacağımızdan şüphe duymuyoruz. Doğal gazın herkese ulaştırılması, turizm alanının gelişmesi, yol ve köprülerin ihyası ile alakalı projeler üzerinde çalışacağız.
Tüm bu ve benzeri konulardaki en büyük arzumuz ise ‘Adıgeyde yaşayan her bir ferdin yaşamını daha iyi kılmaktır.’
Bu yıl aynı zamanda Adıgey politik anlamda önemli sorumluluklarla da yükümlü. Eylül ayında Rusya Federasyonu Devlet Duması milletvekilleri seçiminin yanısıra Adıge Cumhuriyeti Parlementosu milletvekilleri seçimi de yapılacak. Daha sonra 5 ekimde Adıge Cumhuriyetinin 25. kuruluş yıldönümü kutlamaları var.
En önemli vazifemiz ise; Cumhuriyetimiz yaşayanlarının huzurlu bir yaşama sahip olmalrı, çalışmaları-dinlenmeleri için gerekli olan imkanları onlara temin etmek, zamanında maaşlarını ödemek, sosyal destekleri sağlamak ve benzeri hizmetleri sunmaktır. Barış ve toplumsal anlaşının hakimiyetinin devamını sağlamak, farklı milletler ve dinler arasındaki anlaşının bekasını temin etmektir. Bu bizim büyük başarımız, ve bunu hem muhafaza etmek hemde pekiştirmekle yükümlüyüz.
Adıge Cumhuriyeti
Basın Bürosu
Fotoğraflar A. Gusev tarafından çekilmiştir.
Özet Çeviri; AÇUMIJ Hilmi