Khuitınıghe Radio: Alberd Dünya Çerkes Birliği(DÇB)'nin (Дунейпсо Адыгэ Хасэ-ДАХ) son toplantısını değerlendirir misiniz, nasıl geçti, hangi konularda konuşuldu ne kararlar alındı. ?
Adamokue Alberd: Bizim işlerimiz o kadar karışık ki hemen çözülmüyor. Toplamda hesaplanınca sadece üç saat çalışabildik. Katılanların çoğu hazırlıksızdı. Daha hazırlıklı olarak katılan Türkiye KAFFED temsilcileriydi. Toplantı öncesi DÇB’nin eksikleri hataları, ileriye dönük yapılmasını gerekli gördükleri düşüncelerini yazılı olarak yollamışlardı.
Kendi adıma çalışma şeklimiz, eksiklerimiz noksanlarımızın, konuştuklarımızın gizli kalması konularına razı olamıyorum, şeffaf olmak gerekiyor. Bizim derneğimizin ve DÇB’nin çalışma yönetimini de bu konuda doğru bulmuyorum.
Khuitınıghe Radio: Halkımızı endişelendiren konuların başında gelen Suriye savaşı ve insanlarımızın savaşta hayatlarını kaybetmesi ve vatanlarına dönmelerinde kolaylık sağlanmaması bildiğimiz kadarıyla toplantı gündeminde bu sorun da ele alınacaktı bu konuda neler konuşuldu?
Adamokue Alberd: Suriye Çerkeslerinin durumu maalesef çok ağır. Ben isterdim ki köyler şehirler bir araya gelerek ülkemizin yapması gerekeni yaptırabilelim..Yinede birlikte elimizden gelen her türlü insani yardımı hala yapabileceğimize inanıyorum.Kabardey-Balkar ve Adıge Cumhuriyetlerinde bu konuda çalışan örgütler mevcut bizim cumhuriyetimizde bu gruplar mevcut değil.
Khuitınıghe Radio: Neden sizde bu konuda çalışan gruplar yok?
Adamokue Alberd:Yok çünkü yöneticilerimiz istemiyorlar bu konuda defalarca yazılı başvurular yapıldı ancak hepsi sumen altı edildi ilgilenilmedi. Çünkü burada toparlanmamızı istikrar sağlamamızı istemiyorlar, Çerkesleri sayıca az, işleri karışık kısaca bugün olduğumuz gibi kalmamızı istiyorlar, bunu iyi anlamamız gerek.
Khuitınıghe Radio:Son zamanlarda sıkça konuşulan bir konu DÇB'nin ve Üyelerinin güven vermediği DÇB'nin Rusya dışına alınması gerektiği, bu konuda ne düşünüyorsunuz?
Adamokue Alberd: Ben uzun süredir DÇB deyim bana göre Avrupa olabilirdi. Xabze ile çalışmamız engelleniyorsa, işlerimizi yürütemiyorsak, halk olarak yaşamak istiyorsak, bazı düzenlemeler yapmamız gereklidir, Fakat tek halk olarak bir arada Rusya federasyonunda olmak istiyorsak, bu topraklarda bizim olduğuna göre, daha çok işlerimizi burada yürütmenin yollarını aramak zorundayız. Kavga, gürültü, savaş olmadan Xabzemizde olması gerektiği gibi çalışmalıyız. Putin, Çerkes halkına gerçek anlamda yüzünü dönmüş olsaydı daha farklı olabilirdi. bugün bu coğrafya ve sınırlar daha emniyetli olacaktı..
Khuitınıghe Radio:Çerkes halkının uğradığı sürgün ve soykırımın tanınması için farklı ülkelere yapılan müracaatlar hakkında ne düşünüyorsunuz?
Adamokue Alberd:Şahsım adına ele alacak olursam katılıyor ve destekliyorum talep edilse imzamı da atardım. DÇB bunu kabul etmese istifa dahi edebilirim başvuruları önemsiyorum. Geçmişte Gürcistan’da kardeşlerimiz bunu kabul ettiler hepsine teşekkür ediyorum, sağ olsunlar.
Daha sonra Ukrayna müracaat edildi, şimdide Polonya. Burada insanlarımızın yarısı bunun faydalı olduğunu düşünürken diğer kesim Moskova ile ters düşme endişesinde, eğer Moskova dünyaya kötü görünmek istemiyorsa Rusya federasyonunda yaşayan bütün halklara eşit mesafede yaklaşmalı eşit haklar tanımalı.
Khuitınıghe Radio: Tekrar DÇB toplantısına dönecek olursak alfabe ve dilin tek olması hususunda durum nedir?
Adamokue Alberd:14 yıl öncesine dönecek olursak Kabardey-Balkar Cumhuriyeti parlamentosunun bu konuda aldığı karar var, alfabenin=harflerin değiştirilerek tek ve ortak bir dil girişimi, fakat bu Adıgey Cumhuriyeti parlamentosunda kabul görmedi.
Yeterli görülmedi, Xabzeye uygun bulunmadı sonuç olarak bu konuda DÇB Başkanı Sekhurokue Hautiy başkanlığında yeni bir çalışma grubu belirlendi, Sekhurokue Hautiy bu konuda bizzat çalışmak istediğini belirterek bu görevi üstlendi. Meşfeş’u Necdet (Necdet Hatam) ise bu konuda üç aylık bir çalışma ile dünyanın her yerinde bulunan Çerkeslerin okuyup yazabileceği bir programın sözünü verdi.
Röportaj: Kuşpe Marina, Çerkessk
Kaynak: Khuitınıghe Radio (Хуитыныгъэ Радио) - Özgürlük Radyosu
Çeviri: ÇY Haber Merkezi