“Şapsığe” ulusal dans topluluğu yıllık gösteri programını tamamlamış bulunuyor. Bir süre önce “Çokuluslu Armavir” (Многонациональный Армавир) adlı festival Yermelhable (Armavir) kentinde yapıldı. Urupski ilçesindeki Adıge köyleri de gösterilere katıldılar.
Yermelhable Krasnodar Kray’a bağlı. İlginç bir tarihi var, bu tarih Adıge tarihinin bir parçası. 200 yıl kadar önce Adıgeler Varp (Urup) Irmağı boylarında yaşıyorlardı. O sıralar Ermeniler (Yermelxer) Türkler tarafından Kırım’dan kovulmuş, Adıgelere sığınmış, Adıgelerden destek görmüş, yerleşmeleri için kendilerine toprak verilmişti. Ermeniler kısa sürede Adıge (Çerkes) gelenek ve göreneklerini benimsediler ama dinlerini korudular.
- Yüz yıl önce Yermelhable Adıge ulusal kültürünün merkezi olarak kabul ediliyordu, - diye anlatmaya başladı şarkıcı Ĺaçe Albert. – Kent halkının tümü Çerkesçe konuşuyordu. İlginç gece toplantıları düzenleniyordu, ünlü çalgıcı (pşınave) ve şarkıcılar (veredıo) konuk ediliyordu. Hağevıc Mıhamet çok sevilen biriydi. Ulusal tiyatroları vardı, değişik yörelerden gelen sanatseverler temsilleri izliyorlardı.
Artık kent cadde ve sokaklarında Çerkesçenin çok konuşulduğunu söyleyemeyiz. Kentte Çerkes-gayların (Çerkes Ermenilerinin) soyundan gelmeyen insanlar da yaşıyorlar. Yermelhable ile oraya yakın üç Adıge köyünün (-Ŝhaşefıj, Beçmızaye, Ḱurğoḱoy-) toplam Adıge-Çerkes nüfusu beş bin dolayında. Yermelhable’de sivil toplum örgütü olarak bir “Adıge Xase” bulunuyor. Xase’de Adıgece öğretiliyor ve bir ulusal dans ekibi de oluşturulmuş.
“Adıge Xase” Başkanı Şıḱo Asĺan anlatıyor:
- “Şapsığe” dans ekibinin gösterilerini daha önce de izlemiştik. Soçi’deki “Adıge Evi”nde çok sayıda gösteri sunmuş, beğeni toplamışlardı. “Şapsığe”nin yönetmeni Xeşx Asĺan’ın ekibinin Adıge danslarını başarıyla sergileyebildiğini bildiğimiz için onları festivale davet ettik. Festival açılışını Şapsığlara yaptırdık, ulusal danslarımızı mükemmel biçimde icra ettiler.
Festivali görmeye değişik uluslardan çok kişi geldi, aralarında yaşlılar, gençler de vardı. “Şapsığe” ekibi gibi Ćaćıĥu Reşit’in kurduğu darbuka (şuentırpeve) ekibi “Gorśı” (Dağlılar), ünlü şarkıcı Ĺaçe Albert, Nalçik’ten gelen genç şarkıcı Afevne Arsên, “Legenda Kavkaza” (Kafkasya Efsanesi) topluluğu ve başkaları da gösteriler sundular.
Kentin belediye başkanı Andrey Kharçensko, konuklardan duyduğu memnuniyeti ifade eden bir konuşma yaptı:
- “Gücümüzü birliğimizden alıyoruz” diyerek bu festivali düzenledik. Katılımcılar bu dileğimizi gerçekten hayata geçirmiş oldular. Gördüğümüz bu kardeşlik duygusunu ve kültürel bağlarımızı daha da güçlendirmeliyiz. Her zaman için buraya geliniz, bizim kültürel aktivistlerimiz de Şapsığe halkına gösteriler sunmaktan, şarkılar söylemekten memnun kalacaktır. Bir arada olur ve dayanışırsak ulusal kültürümüz de gelişecektir.
Nıbe Anzor, Şapsığe gazetesi muhabiri
Adıǵe mak, 29 Haziran 2015
Çeviri: Hapi Cevdet Yıldız
Cherkessia.net,30 Haziran 2015