Valeri Hatajukov’a göre Moskova ve Kuzey Kafkasya’da bazı çevreler bölgedeki İslamcı yeraltı faaliyetlerinin son zamanlarda hız kesmesini “dönüşü olmayan bir süreç” gibi algılıyor.
Paul Goble, 31 Temmuz 2015
Valeri Hatajukov’a göre Moskova ve Kuzey Kafkasya’da bazı çevreler bölgedeki İslamcı yeraltı faaliyetlerinin son zamanlarda hız kesmesini “dönüşü olmayan bir süreç” gibi algılıyor. Hatajukov böyle düşünenlerin yanıldığını, bu düşünce tarzının yaklaşan şiddet dalgasıyla baş etmeyi zorlaştırdığını dile getirdi.
Kabardey-Balkarlı bir yetkilinin “Kavkazskaya politika”dan Renata Shabanova’ya verdiği bilgiye göre “yeraltı liderliği her iki-üç yılda bir dönemsel olarak yok ediliyor ve ortalık bir süre için yatışıyor” (kavpolit.com/articles/nezakonnoe_nasilie_ne_rabotaet_na_umirotvorenie_si-18698/).
Hatajukov “ama gençleri cihatçı ideolojiye iten sosyal, ekonomik ve siyasi sebepleri hiç kimse sorgulamıyor. Bu koşullar ortadan kaldırılmadıkça “süreç de var olmaya devam edecek”. Nitekim cihatçılığı benimsemeye hazır gençlerin sayısı azalmıyor” dedi.
Hatajukov’a göre yeni bir şiddet dalgası yolda. Kabardey-Balkar Cumhuriyeti’nde yapılan bir ankete katılan 600 gencin yüzde 11’i cihatçılığı benimsediğini ve yeraltına inmeye hazır olduğunu dile getirdi Hatajukov bunun yüksek bir oran olduğunu söylüyor.
Resmi demeçler bir yana, gençler arasında “koruyucu çalışmalar yapılmıyor”. Birkaç medya makalesi dışında analize dayanan ciddi eserlere veya yetkin kişilerin açıklamalarına rastlanmıyor.
Rusya Federasyonu ve Kabardey-Balkar dahil olmak üzere her hükümet ihtiyaç varsa ve “yasalara uygun davranıldığı sürece” güç kullanma hakkına sahiptir. Ama “yasadışı kullanılan ve Anayasa ile çelişen” güç kullanımı tehdidi ortadan kaldırmıyor.
Hatajukov “silahların ve uyuşturucuların yerleştirildiği vakaları biliyoruz. Bunları yapanlar koruyucu önlemler aldıklarını düşünüyorlar”. Oysa tam tersi sonuçlar doğuyor.
“Bu yasadışı yöntemler yeraltına inenlerin sayısını artırıyor. Bir kısmı eline silah almayı hiç düşünmemiş. Arkadaşlarının ve akrabalarının intikamını almak için bu yola girmişler”.
Kabardey-Balkar Cumhuriyeti’nde gençler arasında aşırılığı önlemek için yeni bir bakanlık kurulması planlanıyor. Hatajukov anılan bakanlığın nasıl bakanlığın nasıl çalışacağından emin değil. Her şeyin kağıt üzerinde kalmasından kaygı duyuyor. Hatajukov bakanın güvenlik bürokrasisine mensup olmaması gerektiği konusunda hiç kuşku duymuyor.
Moskova’daki birçok kişi Kuzey Kafkasya’nın sorunlarının bölgeye özgü olduğuna, bölgeyle sınırla kalacağına ve ülkenin kalanını etkilemeyeceğine inanıyor. Hatajukov böyle düşünenlerin yanıldığını ve burada başlayan süreçlerin burada kalmayacağını söylüyor.
Çeçenya’da başlayan “küçük savaşın” Ukrayna’ya yayıldığına dikkat çekiyor. İlk defa Kuzey Kafkasya’da rastlanan medya yasaklarına, adam kaçırmalara ve kayıplara şimdi Rusya genelinde tanık olunduğuna işaret ediyor.
Hatajukov’a göre sorunların çözümü “siyasi gücün yerel ve ulusal, her seviyede etkin denetim altına alınmasına” bağlı. Toplum ve hükümet bu nokta üzerinde uzlaşıya varmak zorunda.
Çeviri: Dr. Ömer Aytek Kurmel