Kabardey-Balkar başı Yuri Kokov Başkanlık Konseyi’nin önerisine karşı çok açık tavır aldı.
Suriye’deki iç savaşın başından beri Çerkes azınlık Kuzey Kafkasya’daki tarihsel topraklarına geri dönmenin yollarını arıyor.
Liz Fuller, Analist-11 Eylül 2015
Suriye’deki iç savaşın başından beri Çerkes azınlık Kuzey Kafkasya’daki tarihsel topraklarına geri dönmenin yollarını arıyor.
Ne var ki Rusya makamların isteksizliği nedeniyle 55.000-110.000 kişi arasındaki topluluktan sadece 2.000 ile 3.000 arasında insan dönebildi (Tahmini rakamlar arasındaki uçurumun kısmi sebebi Çerkes tanımının net olarak yapılmamasıdır).
Rusya Devlet Başkanlığı Sivil Toplum Geliştirme Konseyi tarafından Vladimir Putin’e hitaben kaleme alınan yazıda Suriye’den Çerkes mültecilerin kabul edilerek Kabardey-Balkar, Adigey, Karaçay-Çerkes ve Krasnodar Kray’a yerleştirilmeleri önerildi.
Girişime ön ayak olan Maksim Şevçenko’ya göre kotanın sadece 5 ila 10.000 kişiyi kapsaması öngörülüyor.
Kabardey-Balkar Cumhuriyeti’nin başı Yuri Kokov buna bile karşı çıkıyor. Kokov 10 Eylül tarihli açıklamasında Kabardey-Balkar’da halen çoğu Suriyeli Çerkes olan 2.000 mültecinin yaşadığını ve konut temin edildiğini dile getirdi.
Uluslararası Çerkes Örgütü’nden Aslan Beşto Kabardey-Balkar’daki rakamı 1.200 olarak verdi. Buna ek olarak Karaçay-Çerkes ve Adigey’de 800 Çerkes mültecinin yaşadığını belirtti.
Federal Göç Servisi’ne göre 1 Mayıs 2015 itibariyle Kabardey-Balkar’da 1.205 Suriyeli Çerkes yaşıyordu. 543 kişi sürekli oturma, 256 kişi geçici oturma, 24 kişi geçici sığınma hakkına sahip.
İçişleri Bakanlığı’na bağlı Aşırılıkla Mücadele Dairesi’ni yönetmiş olan Kokov IŞİD’i kastederek “uluslararası terörist örgüt” üyelerinin mülteci görüntüsü altında Rusya’ya girebileceği uyarısında bulundu. Kokov olası sızmaya karşı “özel önlemler” alınması gerektiğini söyledi.
Çerkeslerin nüfusun % 57’sini oluşturduğu Kabardey-Balkar en fazla sayıda mülteciyi kabul etmiş durumda. Ne var ki gerek yerel makamlar gerek federal hükümet mültecilere asgari yardımdan fazlasını vermiyor. Mültecilerin bir kısmının yerleştirildiği evler yerel işadamlarının desteğiyle inşa edildi. Mayıs 2015 itibariyle 19 mülteci aile eski bir sanatoryumun ufak odalarında yaşamaya devam ediyordu.
Mülteciler için asıl sorun bürokratik süreç; yani geçici oturma izni veya Rusya yurttaşlığı alabilmek. Çerkes mültecilere yardım etmek için kurulan bir gönüllü örgüt yasayı ihlal etmekle suçlanmasının ardından ağır para cezasına çarptırılmış ve kapanmak zorunda kalmıştı.
Federal hükümet Kabardey-Balkarlı senatör Albert Kajarov’un ısrarı üzerine 2012 yılının Mart ve Mayıs aylarında Suriye’ye gönderilen hakikat araştırma komisyonlarının bulgularına ve önerilerine kayıtsız kaldı.
Kabardey-Balkar’da mültecilere yardım eden bir örgütte çalışan Olga Efendiyeva-Begret’e göre Suriye’deki konsolosluk görevlileri Rusya’ya giriş vizesi almak isteyen Çerkeslere zorluk çıkarıyor. Başkanlık Konseyi’nin raporu daha insancıl bir muameleye kapı aralayacak gibi görünmüyor.
Çeviri: Dr. Ömer Aytek Kurmel