Paul Goble, Aralık 2014
TürkçeÇeviri : Dr. Ömer Aytek Kurmel
İsrailli analizci Avraam Shmulyevich’e göre Ukrayna’daki gelişmelere ve Vladimir Putin’in saldırganlığına odaklanan dünya Moskova’nın Kuzey Kafkasya’yı sınırları içinde tutma şansının giderek zayıfladığını gözden kaçırıyor.
Shmulyevich “Kafkasya’nın son 20 yılda tipik bir sömürgeye dönüştüğü” kanaatinde. Post-Sovyet Rus hükümeti Kafkasya’yı entegre etmek için –Sovyetler’in tersine- güç ve şiddet kullanmış. (maxpark.com/community/politic/content/3182941)
Moskova’nın yaklaşımı bölgeye boyun eğdirmek bir yana bölge çapında Rusya-karşıtlığı güçlendirdi.Ruslar göç etti. “Dinsel görüntü altında gerilla savaşı dolu dizgin devam ediyor.” Rus güçlerinin kazanma şansı ufukta görünmüyor.
Kuzey Kafkasya’nın birçok kısmında halk “Rusya Federasyonu yasalarına değil,” şeriat kurallarına göre yaşıyor. Kadirov yönetimi altında Çeçenya’nın “Rusya’nın anayasal sistemiyle hiçbir bağı yok.” Dağıstan’a neredeyse tamamen şeriat mahkemeleri hakim.
Dolayısıyla, Shmulyevich’e göre, geçmişte diğer sömürgelerde olduğu gibi “ülke gündüzleri federal güçlerin, geceleri Müslüman gerillaların elinde.”
Rusya’dan daha güçlü olan ve akıllı davranan Büyük Britanya ve Fransa da sömürgelerini bırakmak zorunda kaldılar. “Sömürgesizleşme süreci nesneldir.” Kremlin geçmişte gerçek federalleşme ve entegrasyon yoluyla ayrılığın önüne geçebilirdi ama o bunu yapmak istemedi.
İsrailli analizciye göre Rus makamları şimdi “federasyon olmak isteseler de” uygulayamazlar ve samimi olduklarına hiç kimseyi inandıramazlar. “Rus hiyerarşisi son 20 yılda bu konuda çok laf üretse de tek somut adım atmadı.”
Shmulyevich’e göre birçok Batılı Rusya’nın Kuzey Kafkasya’da “istikrarı sağladığına” inansa da bu “gerçeği yansıtmıyor.”Hatta “tam tersi geçerli. Rusya ayrılıkçılıkla mücadele ederken daha da güçlendirdi.”
Bununla birlikte Çerkes cumhuriyetleri, yani Adigey, Kabardey-Balkar ve Karaçay-Çerkes’te durum Dağıstan, Çeçenya ve İnguşetya’dan farklı. İkinci grupta, dengeyi sağlayacak “Rus nüfus artık yok.” Çerkes cumhuriyetlerinde Rus unsur hala güçlü.
Kuzey Kafkasya’da ekonomi çok kötü durumda. Moskova’da pek çok kişi buraya para gönderilmesine karşı çıkıyor. Bununla birlikte bölge halkı için gönderilen bu para Rus yetkililerin cebine gidiyor. Ama mali sıkıntı arttıkça ve Rus göçü sürdükçe yolsuzluk azalacak.
Bu koşullar altında siyasal İslam bölgeyi bir araya getirecek. Geçmişte diğer sömürgelerde olduğu gibi burada da gençler adaletsizlik ve baskılar sebebiyle militanlara katılıyor.
Kuzey Kafkasya’da yeni bir savaş olasılığından bahsedenler gerilla savaşının sürdüğünü ve “yoğunluk bakımından Irak ve Afganistan’ı geride bıraktığını” gözden kaçırıyorlar. Shmulyevich’e göre bunun kanıtını bizzat militanlar sunuyor.
Militanlar analizciye “iktidarı ele geçirmeye hazır olduklarını ama elde tutmaya hazır olmadıklarını” söylemişler. Kendilerini iktidarı bırakmaya zorlayacak bir askeri saldırıya direnecek kadar güçlü değiller.Şimdilik “doğrudan çatışmalardan kaçınıyorlar.” Halk desteğini arkalarına almaya çalışıyorlar Federal yetkililerin görevlerini bırakmaları için mücadele ediyorlar.
Shmulyevich’e göre daha önceki ulusal kurtuluş hareketlerinin izinden gidiyorlar.