Adıge Cumhuriyeti: Kitap "Çerkes Şiçepşine’sinin Atlası”


 Adıge Cumhuriyeti - “Çerkes (Adıge) Şiçepşine’sinin Atlası”, yaylı bir enstrüman olan Adıge şiçepşine’sine dair bilgi ve fotoğrafların bir araya getirildiği eşsiz bir ansiklopedik yayındır. Bilim dünyasında müzik enstrümanlarına ilişkin çeşitli atlaslar mevcutsa da tek bir enstrümana dair zengin resimlerle bezeli kitapların sayısı oldukça azdır. “Çerkes (Adıge) Şiçepşine’sinin Atlası”, Çerkes (Adıge) geleneksel sanatları araştırmacısı, Adıgey Cumhuriyeti Emektar Sanatçısı Zamudin Guçev’in uzun yıllar yürüttüğü çalışmaların bir ürünüdür. 

Kitapta, XIX. Yüzyılın sonlarından başlayan bir asırlık süreçte imal edilmiş enstrümanların benzersiz fotoğraflarına yer verilmiştir. Bu enstrümanlar gerek Rusya’nın gerekse dünyanın çeşitli müzelerinde sergilenmektedir: Adıgey Cumhuriyeti Ulusal Devlet Müzesi (Maykop), Kabardey-Balkar Cumhuriyeti Ulusal Devlet Müzesi (Nalçik), Y.D. Felitsın Krasnodar Devlet Tarih-Arkeoloji Müzesi ve Parkı (Krasnodar), Stavropol Devlet Müzesi (Stavropol), M.İ. Glinka Devlet Müzik Enstrümanları Müzesi (Moskova), SSCB Devlet Halkların Etnografya Müzesi (St. Petersburg), S.N. Canaşiya Gürcistan Devlet Müzesi, “Horniman Müzesi ve Bahçeleri” (Londra, İngiltere), Musee du quai Branly (Paris, Fransa), Türkiye (Ankara, Amasya, Düzce, İzmir, Samsun, İstanbul, Eskişehir), Hollanda (Lahey), İsrail (Kfar Kama), ABD’deki (Denver, Denver Sanat Üniversitesi) özel koleksiyonlar, ayrıca Çerkes (Adıge) müzik kültürünün usta ve sevenlerinin özel koleksiyonları. 


Kitap, sanat tarihi doktoru, profesör Alla Nikolayevna Sokolova’nın “Çerkes (Adıge) Şiçepşine’si ve Türdeşleri” başlıklı, Çerkes (Adıge) şiçepşine’sinin dünya halklarının yaylı çalgıları fonunda incelendiği giriş yazısıyla başlamaktadır. 

“Şiçepşine – Çerkes (Adıge) Kemanı” başlıklı makalede Zamudin Guçev, enstrümanın tarihini, yapım teknolojisini özetlemekte, çalış geleneklerinden söz etmekte, şiçepşine’nin Çerkeslerin (Adıgelerin) modern kültüründeki yerini irdelemektedir.

Kitap, 146 şiçepşine, 127 çalgıcı (şiçepşinao) ve şiçepşinaoların da içlerinde yer aldığı 66 müzik topluluğunun fotoğraflarını içermektedir.

Atlasta yer alan illüstrasyonlara dair makale ve bilgiler üç dilde yazılmıştır: Adıgece, Rusça ve İngilizce.

Atlasla birlikte, Adıge enstrümantal ezgileri ve eski şarkılarının şiçepşine eşliğinde çalınıp söylendiği “Çerkes (Adıge) Şiçepşine Melodilerinin Antolojisi” adlı CD albüm sunulmaktadır. İlk kayıtlar 1914 yılına aittir. 

Ayrıca Adıgey, Kabardey-Balkar ve Karaçay-Çerkesk Devlet Televizyon ve Radyo kurumlarında kaydedilmiş sesli-görsel materyaller de kitapla birlikte sunulmaktadır.


Yayın, Çerkeslerin (Adıgelerin) maddi ve manevi kültürüyle ilgilenen geniş okur kitlesine; organoloji uzmanları, etnologlar, tarihçiler, kültür bilimi ve etnik müzik uzmanlarına hitap etmektedir.

Yazan ve derleyen – Adıgey Cumhuriyeti Emektar Sanatçısı Guçev Zamudin
Yayın Kurulu – Skolova A.N. sanat tarihi doktoru
Unarokova R.B. filoloji bilimleri doktoru
Eleştirmenler – Anzarokova M.Ç. sanat tarihi araştırmacısı
Paştova M.M. filoloji bilimleri araştırmacısı
Ressam – Şogenova J.A.
Sayfa sayısı 470. Kalın kapak. Kuşe kâğıt. Renkli ve siyah-beyaz fotoğraflar. Kitabın boyutları – 21x30 cm.

İBRAHİM ÇETAO - MAYKOP