Rusya Devlet Başkan Yardımcısı Vladislav Surkov ve Abhazya Cumhurbaşkanı Raul Hacımba
Abhazya hükümeti 12 Ocak günü yayınladığı açıklamada Türkiye’ye yaptırım uygulayacağını dile getirdi.
Abhazya hükümeti 12 Ocak günü yayınladığı açıklamada Türkiye’ye yaptırım uygulayacağını dile getirdi. Hamlenin Abhazya’nın özerkliğini daha da azaltması ve Moskova’ya yaklaştırması bekleniyor. Abhazya ile Türkiye arasındaki ticaret hacminin 2014 yılında 200 milyon dolar seviyesinde olduğu tahmin ediliyor. Bu rakam Abhazya-Rusya ticaret hacmi olan 290 milyon dolar seviyesinin biraz altında.
Türkiye’de yaşayan Abhaz diasporasına ilişkin tahminler 200.000 ile bir milyon kişi arasında değişiyor. Buna karşılık Abhazya’da sadece 120.000 etnik Abhaz yaşıyor. Türkiye ile Abhazya arasında doğrudan ulaşım olmadığı için Abhaz diasporasının Rusya topraklarını kullanması gerekiyor. Rusya’nın Türk vatandaşlarına vize zorunluluğu getirmesi Abhaz diasporasının önündeki engelleri artırıyor (Kavkazskaya Politika, 14 Ocak).
Türkiye’ye yaptırım uygulamak Abhazya’ya hiçbir şey kazandırmayacak olsa bile Sohum Kremlin’in emrine boyun eğdi. Rusya 2008 Savaşından sonra Abhazya ve Güney Osetya’yı bağımsız ülkeler olarak tanımıştı. Ne var ki Rusya dışında hiçbir önemli devlet bu iki ülkeyi tanımış değil. Abhazya askeri ve mali bakımdan Rusya’ya bağımlı.
Rusya Devlet Başkan Yardımcısı Vladislav Surkov Abhazya’yı yaptırımlara katılmaya ikna eden isimdi. Abhazya ile Türkiye arasında derin bağlar olduğunu bilen Moskova Türk şirketlerine seçili yaptırımlar uygulandı. Abhazya’nın istihbarat kökenli cumhurbaşkanı Raul Hacımba ülkesinin yaptırımlardan dolayı zarara uğramayacağını açıkladı (Sputnik-abkhazia.ru, 29 Aralık 2015).
Aralarında siyasetçilerin de olduğu birçok Abhaz yaptırım kararından rahatsız. Parlamenter Beslan Tsvinaria yaptırımların Türkiye’de yaşayan Abhazları vuracağı ve tanınma çabalarına zarar vereceği görüşünde (Ekhokavkaza.com, 12 Ocak). Diğer Abhazlar Rusya tarafından yönlendirilmekten hoşnut değiller.
Surkov Abhazya’ya “sopa” gösterirken “havuç” uzatmayı ihmal etmedi; Rusya 50 milyon dolar yardımda bulundu (Kavkazskaya Politika, 14 Ocak). Moskova ayrıca Rus pasaportu taşıyan Abhazyalı emeklilerin maaşlarına zam yapılacağı sözünü verdi (Sputnik-abkhazia.ru, 29 Aralık). Ne var ki ekonomik kriz sebebiyle Rusya’nın sözünü tutamayacağına inananların sayısı az değil.
Rus-Türk ilişkileri gerilirken Pegasus Havayolları Rusya ve Kuzey Kafkasya seferlerinde zorluk yaşıyor. Uçuş ekibine vize alınamadığı için şirket 5 Ocak günü Rusya seferlerini iptal etti (Lenta.ru, 5 Ocak).
Abhazya yetkilileri, Moskova’dan önemli miktarda mali yardım alıyor ve güvenlik bakımından Rusya’ya bağımlılar. Dolayısıyla ülkeye ve halka zarar verme pahasına yaptırım kararına uymaları kimseyi şaşırtmadı.
Bu aşamada kestirilemeyen, Moskova’nın Abhazya’yı denetimi altında tutmak için ne kadar ileri gideceğidir.
Surkov’un yönetimdeki ağırlığının bir süredir zayıfladığı düşünülüyordu. Ama Ukrayna Sorunu gibi Rus dış politikası için çetrefilli bir konuda üst düzey Amerikalı yetkili Victoria Nulland ile bir araya gelmesi Surkov’un ağırlığını koruduğunu gösterdi (Unian.info, 15 Ocak).
Rusya ve Putin için öncelikli konuları müzakere eden Surkov, Abhazya hükümetini Türkiye’ye yaptırım uygulamaya da zorladı. Abhazya Kremlin için sanılandan daha önemli bir yer işgal ediyor. Abhazya ve Kırım stratejik konumları sebebiyle Kremlin için çok kıymetliler.
Kremlin’in önceliği genişleme; dolayısıyla Abhazya üzerine hesapları akılcı olmayabilir. Moskova maddi bakımdan dibe vuracağını sezdiği için Abhazya’ya tamamen sahip olmak isteyebilir.
Rusya’nın Abhazya’yı kendine bağlamak istemesine karşın Abhazlar yabancıların (ağırlıklı olarak Rusların) serbestçe taşınmaz satın almalarına karşılar. Abhazlar “bizim” dedikleri cumhuriyette azınlığa düşmekten endişe ediyorlar (Ekhokavkaza.com, 6 Ocak).
Çeviri: Dr. Ömer Aytek Kurmel
Cherkessia.net, 24 Ocak 2016